Αρχαιολογικοί χώροι
και Ναοί της Αργιθέας
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
Σημαντικοί είναι οι αρχαιολογικοί χώροι που υπάρχουν στην περιοχή και αποκαλύπτουν τόσο τη μακραίωνη ιστορία της όσο και σημαντικά στοιχεία της ζωής κατά την αρχαιότητα.
Στην Αργιθέα έζησαν οι Αθαμάνες, απόγονοι του βασιλιά Αθαμάνα, που, σύμφωνα με τις πηγές, κατοίκησαν την περιοχή από το 1600 π.Χ.
Οι αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στην επιφάνεια αξιόλογους χώρους και αρχαίους οικισμούς. Στη θέση Παλιόκαστρο, στο Πετρωτό, μόλις 1,5 χλμ. νοτιοανατολικά του χωριού, έχει εντοπιστεί ελληνιστικό οχυρό. Στη θέση Πουρναράκια, ανατολικά της θέσης Παλιόκαστρο, αποκαλύφθηκε τμήμα του νεκροταφείου του οχυρού με κιβωτιόσχημους τάφους και κτερίσματα.
Αντίστοιχα ο πιο σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της ευρύτερης περιοχής βρίσκεται στην περιοχή Θερινού-Αργιθέας, στη θέση Έλληνικά. Σύμφωνα με ιστορικούς ταυτίζεται με την αρχαία Αργιθέα, πρωτεύουσα των Αθαμάνων. Στον αρχαιολογικό αυτό χώρο, που εκτείνεται από την αρχαία Αμβρακία (Άρτα) ως τους Γόμφους (Μουζάκι), έγιναν ανασκαφές φέρνοντας στο φως αξιόλογα ευρήματα, όπως τους κιβωτιόσχημους τάφους, κατασκευασμένους από ασβεστολιθικές πέτρες, που χρονολογούνται από τον 4ο μέχρι τον 1ο αι. π.Χ., αν και δυστυχώς σημειώθηκε μεγάλης έκτασης αρχαιοκαπηλία. Οι ανασκαφές συνεχίζονται στο ελληνιστικό νεκροταφείο του παρακείμενου αρχαίου οικισμού.
Στο Καταφύλλι (Σελιπιανά), σε ένα δελφικό τοπίο, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος, με τους ερευνητές, μάλιστα, να τοποθετούν εδώ την πρωτεύουσα των Αθαμάνων «Αργιθέα». Αξιόλογος χώρος είναι και αυτός στην περιοχή Τυρολόγος στην Ανατολική Αργιθέα.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΤΟΥΣΙΟΥ – ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Πρόκειται για μια περίφημη μονή, μοναδικής αρχιτεκτονικής που βρίσκεται στο χωριό Ανθηρό, ανάμεσα στους οικισμούς Λαγκάδι και Μεταμόρφωση (Κατούσι), με εξαιρετικές αγιογραφίες και σπάνιες ζωομορφικές παραστάσεις του 17ου αιώνα.
Το καθολικό και κάποια από τα κελιά και ένα ακόμα κτίσμα της μονής έχουν ανακαινιστεί. Στον όροφο πάνω από το καθολικό βρίσκονται τα παρεκκλήσια των Ταξιαρχών και των Αγίων Αναργύρων.
Έχει σπουδαία ιστορία, φιλοξενώντας διαχρονικά αρκετές μοναχές, ενώ κατά καιρούς υπήρξε έδρα διάφορων αγωνιστών. Εικόνες και κειμήλια φυλάσσονται σήμερα στο ΕκκλησιαστικόΒυζαντινό & Λαογραφικό Μουσείο Ανθηρού.
Γιορτάζει με λαμπρότητα στις 8 Σεπτεμβρίου (Γενέσιον της Θεοτόκου) και της Ζωοδόχου Πηγής. Είναι επισκέψιμο όλο τον χρόνο.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΩΣΤΗ
Μεταξύ Στεφανιάδας και Καμπουριανών και μόλις 3 χλμ. από το φημισμένο μοναστήρι της Σπηλιάς, θα συναντήσετε την Ιερά Μονή Κώστη, που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου.
Δεν είναι σαφές πότε ιδρύθηκε αλλά βάση της αγιογράφησης υπολογίζεται στον 17ο αιώνα. Πρόκειται για μια βυζαντινή μονή, περιτειχισμένη με εξαιρετικές αγιογραφίες και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Σώζεται –μεταξύ άλλων– η κολυμπήθρα, που χρονολογείται το 1007, ενώ η εικόνα της Θεοτόκου του Κώστη θεωρείται θαυματουργή.
Το μοναστήρι έχει, εκτός από θρησκευτική, και μεγάλη ιστορική σημασία, αφού εκεί βρήκαν καταφύγιο επί Τουρκοκρατίας οι κυνηγημένοι διασωθέντες Σουλιώτες από το μοναστήρι του Σέλτσου. Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου οπότε πραγματοποιείται και μεγάλο πανηγύρι.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ - ΠΕΤΡΙΛΟ
Εκτός από ένα γραφικό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1.200 μέτρων μέσα σε ελατόδασος και το μεγαλύτερο της Ανατολικής Αργιθέας, το Πετρίλο είναι γνωστό για έναν ακόμα λόγο: Τον ναό (ανάμεσα σε άλλους) της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Είναι συνδεδεμένος με την ιστορία της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας που βρίσκεται εκεί, η οποία μάλιστα λόγω της σημαντικότητάς της για την ορθόδοξη πίστη, μεταφέρεται για προσκύνημα δύο μήνες τον χρόνο στο Φανάρι της Καρδίτσας.
Πλήθος επίσης Ιερών Ναών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχετε την ευκαιρία να ανακαλύψετε σε όλα τα χωριά μας.